کلمه پروپوزال برای دانشجویان در مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکترا و گاهی برای کارمندان اداری پژوهشی کلمه ی آشنایی است. ممکن است از خود بپرسید « پروپوزال چیست؟» و چگونه میتوان یک پروپوزال نوشت؟ در این مقاله قصد داریم تا به سوالات مختلف در مورد پروپوزال، تفاوت پروپوزال پژوهشی و کاری پاسخ دهیم و اجزای یک پروپوزال را بررسی کنیم.
پروپوزال (Proposal) از کلمه propose به معنی پیشنهاد دادن گرفته شده است. در واقع پروپوزال را می توان پیشنهاد پژوهشی یا پیشنهاد کاری دانست، زمانی که شما طرحی در ذهن دارید و میخواهید بر روی آن کار کنید، چه برای تحقیق و پژوهش بر روی این طرح و چه برای عملی کردن آن نیاز دارید که در ابتدا کلیت و ساختار طرح خود را به صورت استاندارد و مکتوب ارائه دهید. در کارهای پژوهشی پروپوزال خود را به اساتید مربوطه ارائه می دهید تا بعد از تایید طرح کار پژوهشی خود را آغاز کنید. در پروپوزال کاری شما طرح اولیه خود را به سرمایه گذاران ارائه می دهید تا برای انجام آن جذب سرمایه داشته باشید.
فرض کنید میخواهید یک کیک بپزید، اینکه چه مواد اولیه ای احتیاج دارید، این مواد را از کجا تهیه می کنید، نسبت ترکیب مواد اولیه و روند طی شده برای تهیه کیک چیزهایی است که باید از قبل مشخص کنید. در پروپوزال نویسی نیز شما باید مشخص کنید هدف تحقیق چیست؟ نقطه آغاز و پایان پروژه و کلیات آن را تعیین کنید. پس پروپوزال نقشه راه و یک طرح مدون و کلی از پروژه پژوهشی یا کاری شما خواهد بود.
عنوان تحقیق موضوعی است که برای پژوهش خود انتخاب می کنید، برای انتخاب موضوع باید چندین نکته را مدنظر قرار دهید:
در قسمت بیان مسئله سعی باید به طور شفاف و واضح موضوع تحقیق را بیان کنید، اینکه در صدد پاسخ دادن به چه مشکل و دغدغه ای به دنبال انجام این تحقیق هستید. سعی کنید از کارهای پژوهشی که پیش از این انجام شده نام ببرید و تفاوت کار خود با آن را بیان کنید.
پژوهشگر قصد دارد زمان زیادی را صرف این تحقیق کند پس باید ضرورت و اهمیت انجام این تحقیق را برای مخاطب به صورت شفاف بیان کند.
در بخش پیشینه تحقیق، دانش و اطلاعات فعلی موجود درباره موضوع تحقیق بیان می شود. از جمله اهداف نوشتن پیشینه تحقیق میتوان به چهار مورد زیر اشاره کرد:
پژوهشگر بعد از بیان مسئله تحقیق باید اهدافی که از طریق انجام تحقیق قصد دستیابی به آنها را دارد بیان کند.
سوالات یک پژوهش در سه دست تقسیم بندی می شوند: توصیفی، رابطه ای، تفاوتی
در بخش فرضیه سازی پژوهشگر بر اساس نتایج حاصل از تحقیقات پیشین، مفاهیم و نظریات مرتبط با موضوع تعدادی حدس و فرضیه را در مورد روابط بین دو یا چند متغیر بیان می کند. در واقع در انتهای پژوهش باید این فرضیات را رد یا تایید کند.
یکی از مهمترین اجزای یک پروپوزال بیان روش و مراحل تحقیق است. در این بخش روش جمع آوری اطلاعات، روش انتخاب نمونه از یک جامعه آماری و ابزارها برای تجزیه تحلیل داده ها ذکر می شوند. این بخش بیشتر از داوران برای خود پژوهشگر مهم است تا بتواند تحقیق منظم و بهتری داشته باشد.
اگر داده های به توصیف واقعیت بپردازند آنها را داده کیفی و اگر به صورت ععد و رقم بیان شوند آن را داده کمی میگوییم. داده های کیفی در سه مرحله ی تلخیص، عرضه و نتیجه گیری و تایید تجزیه تحلیل می شوند. اما در مورد داده های کمی تجزیه تحلیل به صورت پارامتری،ناپارامتری، آزمایشی و غیر آزمایشی صورت می گیرد.
برای نوشتن یک پروپوزال باید از منابع علمی معتبر استفاده شود. این بخش برای داوران اهمیت زیادی دارد. پس تمام منابع معتبر و قابل استناد که در نوشتن پروپوزال از آن استفاده کرده اید را در این بخش ذکر کنید.
در نهایت توجه داشته باشید که پروپوزال همانگونه که از نامش پیداست، پیشنهاد شماست. پس در ارائه آن اعتماد و اطمینان داشته باشید تا نشان دهید که این پیشنهاد ارزش کار بیشتر و تبدیل شدن به یک مقاله علمی و پژوهشی را دارد.