پروسه امتحانات محدود به یک شب نمی شود و از آغاز سال تحصیلی تا شب امتحان را در بر می گیرد.برای آنکه مشکلات شب امتحان را برطرف کنیم لازم است تا زندگی خود را مدیریت کنیم. مدیریت ریسک به ما کمک خواهد کرد که نه تنها در شب امتحان بلکه در تمامی اوقات بتوانیم بهترین برنامه را بریزیم. بهتر است ابتدا به تعریف ریسک بپردازیم. در پروژها یا به اصطلاح خودمان هر کاری با فرصت ها و خطراتی رو به رو هستیم. این فرصت ها می توانند باعث اختلال در اجرای صحیح پروژه و از بین رفتن منابع مالی، فرصت ها، منابع انسانی و ... بشود. این مفهوم بسیار کلی و البته بسیار گستره است. از مدیر یک شرکت بیزینسی بزرگ گرفته تا بقال سر کوچه همگی به نحوی خواسته یا ناخواسته در کار و زندگی خودشان درگیر این موضوع هستند. ما قصد داریم این موضوع را در حوزه آموزش و به صورت ویژه تر در مورد مطالعه کردن بررسی کنیم.
به فرآیند شناسایی، تحلیل و پاسخ به عوامل خطر ساز مدیریت ریسک گفته می شود. اگر مدیریت ریسک به درستی انجام شود می تواند از بروز خطرات احتمالی جلوگیری کند. در فرآیند تحصیل همواره خطرات فراوانی وجود دارد که باعث بروز مشکلات فراوانی نیز می شود. تمام مشکلات عمومی دانشجویان یا دانش آموزان از جمله فشار های زیاد شب امتحان، استرس های ناشی از درس خواندن، کیفیت پروژه های انجام شده و ... که در نوشته های قبلی به آن اشاره کردیم ناشی از عدم مدیریت صحیح ریسک است.
مدیریت ریسک 4 هدف را دنبال می کند:
ارزیابی دائم در طول فرآیند تحصیل باعث جلوگیری از ضرر و مشکلات احتمالی خواهد شد و همچنین فرصت برنامه ریزی صحیح در راستای رفع مشکلات را در اختیار ما قرار خواهد داد. جالب است بدانید امتحاناتی که شما در طول تمام سالیان تحصیل خود داده اید، نوعی مدیریت ریسک محسوب می شود. این امتحانات برای ارزیابی دائم دانش آموز یا دانشجو گرفته می شود. برای آنکه بدانید چگونه باید با ریسک مواجه شوید و آن را مدیریت کنید، ابتدا باید با عوامل آن آشنا شوید و سپس به تهیه ی لیستی از آن ها بپردازید تا با رجوع به آن بتوانید عوامل عمده ی خطر ساز را از میان بردارید. این لیست می تواند برای هر فرد و متناسب با پروژه ی هر شخص متفاوت باشد. اما ما اینجا یک دانشجو را در نظر میگیریم تا بتوانیم پروژه ی یک ترم تحصیل او را مورد بررسی قرار دهیم.
منابع مختلف ریسک شامل موارد زیر می تواند باشد :
لیست بالا را میتوانید به نظر خودتان کامل کنید و حتی به بخش های مختلفی از جمله منابع قابل پیش بینی و غیر قابل پیش بینی، منابع داخلی و خارجی و ... دسته بندی کنید.
در این مرحله باید راه حل هایی برای حل مشکلات گفته شده بیان کنیم.
لیست خطراتی را که تهیه کرده اید بررسی کنید. با استفاده از ابزار های سنجش و تجربیات باید بتوانید این خطرات را بر اساس اهمیت آن ها اولویت بندی و طبقه بندی کنید و بر اساس اولویت دوباره لیست را باز نویسی کنید. این کار باعث می شود با خطراتی که می تواند بیشترین تاثیر را داشته باشد آشنا شوید. این دومین مرحله از مدیریت ریسک است.
ممعمولا روش اتخاذ شده این موارد حرکت از سوی شناسایی مشکل به سمت پیدا کردن راه حل است. برای پیشگیری از خطرات احتمالی نیاز است تا پرسش هایی برای خود داشته باشید. با هم چند نمونه از این سوالات را بررسی می کنیم.
بعد از ارزیابی نوبت به بررسی راه حل های ممکن برای برطرف نمودن خطرات حال حاضر یا خطرات احتمالی می رسد. سوال های زیر بسیار کمک کننده خواهد بود برای آنکه بتوانید به راحتی مدیریت ریسک کرده و پاسخ خطرات را بیابید.
در این مرحله باید ایده هایی که به عنوان راه حل پیشنهاد داده بودید را تبدیل به وظایف خود بکنید. این برنامه های کوتاه مدت را هر زمانی که با خطراتی احتمالی رو به رو شدید به اجرا در خواهید آورد. در صورت اجرای صحیح نیازی به مدیریت بحران ریسک در آینده نخواهید داشت.