مهندسی پزشکی یا Biomedical Engineering رشته ای جدید است که برای کمک به علم پزشکی ایجاد شده است. در سال 1371 اولین دانشکده مهندسی پزشکی ایران در دانشگاه صنعتی امیر کبیر ایجاد شد.دانش این رشته نو ظهور یکی از پر طرفداران مهندسی است. که بیشتر مد نظر کسانی قرار می گیرد که به پزشکی نیز علاقه دارند. در این مقاله از کلاسور با مهندسی پزشکی به طور کامل آشنا خواهید شد.
رشته مهندسی پرشکی ترکیبی از دو رشته ریاضی و تجربی است. این علم همراه بسیار خوبی برای پزشکی است، همچنین این علم توانایی بالایی در کمک به بهبود بیماران دارد به خصوص آن دسته از افرادی که دچار قطعی عضو شده اند. از مزایای این رشته می توان به تشخیص و درمان هر چه سریع تر و راحت تر بیماری ها کمک کند. وظیفه اصلی یک مهندس پزشکی ساخت، طراحی و تعمیرات و تجهیزات پزشکی است. البته حوزه فعالیت فارغ التحصیلان مهندسی پزشکی به این موارد محدود نمی شود و دامنه گسترده ای دارد که در ادامه به بررسی کامل این موارد خواهیم پرداخت.
هر دانشجوی کارشناسی در زمان تحصیل باید 140 واحد درسی را سپری کند این دروس شامل دروس عمومی، پایه، اصلی، تخصصی واختیاری است . به طور کلی واحد هایی که هر دانشجو باید پاس کند به شرح زیر است.
دروس مشترک گرایش های مهندسی پزشکی در مقطع کارشناسی
این گرایش برای تربیت اشخاصی است که بتوانند نگه داری، تجهیز و طراحی دستگاه های پزشکی بر بی آیند. مهندس بیو الکتریک با توجه به دروسی که مطالعه کرده و همچنین با توجه به تجربیاتش از پزشکی و مهندسی می تواند دستگاه ها را به راحتی بشناسد و آن ها را عیب یابی کند. افرادی که در این گرایش مشغول به تحصیل هستند، دستگاه ها را از دید برق و الکترونیک می بینند و و در این راه از مهندسی کامپیوتر نیز کمک می گیرند. دروس تخصصی این گرایش شامل : مدارهای الکتریکی، ماشین‌های الکتریکی مستقیم و متناوب، میکروپروسسور، الکترونیک، مخابرات آنالوگ و دیجیتال، تکنیک پالس، سیستم‌های کنترل خطی، حفاظت الکتریکی در سیستم‌های بیمارستانی، تجزیه و تحلیل سیستم‌ها، مقدمه‌ای بر هوش محاسباتی و زیستی، اندازه‌گیری الکترونیکی می شود.
توانایی های مهندس بیوالکتریک:
طراحی سیستم های گفتاردرمانی
پردازش تصاویر پزشکی و سیستم های تصویربرداری
مدلسازی سیستم های بیولوژیک
طراحی سیستم های مانیتورینگ بیمارستان و ساخت و طراحی سیستم های آزمایشگاهی پزشکی
ساخت وسایل توانبخشی و طراحی بخش های الکترونیکی و کنترل اعضاء و اندام مصنوعی
پردازش علائم حیاتی
با استفاده از مفاهیم علم مکانیک و پزشکی مهندس بیومکانیک می تواند ابزار و دستگاه های پزشکی را طراحی وساخت و عیب یابی کند. گرایش بیو مکانیک کمک شایانی به آن دسته از ابزار های پزشکی می کند که بخواهند شبیه ساز اندام های حرکتی انسان باشد بسیار مفید است. زیرا آن دسته از افرادی که دچار قطعی عضو شده اند با کمک این ابزار می توانند عضو از دست رفته را برگردانند. به همین دلیل یکی از مهم ترین گرایش های مهندسی پزشکی گرایش بیو مکانیک است که پیشرفت بسیاری کرده است. از جمله کمک هایی که این علم به بشر کرده است می توان قلب مصنوعی، پروتز ها، تاندون ها و دیسک های بین مهره ای و... اشاره کرد. دروس تخصصی این گرایش شامل : خواص مواد مهندسی، مقدمه‌ای بر کاربرد مواد مهندسی در پزشکی، مکانیک سیالات، دینامیک و ارتعاشات در مهندسی پزشکی، ارتز و پروتز، کینزیولوژی و بیومکانیک مقدماتی، طراحی اجزا، دینامیک ماشین، شیمی عمومی، طراحی و تولید به کمک کامپیوتر، ترمودینامیک و انتقال حرارت و بیوشیمی می باشد.
در این گرایش افراد توانایی تهیه مواد مصنوعی و طبیعی، روش های قالب گیری مواد را دارند. برای این کار افراد با توجه به علم کسب کرده می توانند در گسترش وسایل پزشکی و انتخاب و ساخت مواد کمک بسیاری بکنند. علم بیو متریال بسیار وابسته به دانش ما از شیمی، فیزیک، بیولوژی و پزشکی است. دروس تخصصی بیو مواد شامل دروس : ترمودینامیک، خواص مواد مهندسی، شیمی عمومی، پدیده‌های نفوذ، فرآیند شکل‌دهی و ساخت بیومتریال‌ها، مقدمه‌ای بر کاربرد مواد مهندسی در پزشکی، پروتزهای بیومتریال‌ها، انتقال جرم و انتقال حرارت، شیمی آلی، دینامیک و ارتعاشات در مهندسی پزشکی، مکانیک سیالات، بیوشیمی و کارگاه آزمون‌های بیولوژیکی است.
با توجه به جدید بودن این علم بازار کار این رشته در حال پیشرفت است و امروزه تعداد زیادی از مهندسین در بیمارستان ها و مراکز طراحی و شرکت های تعمیرات تجهیزات مشغول به کار می شوند. چه مرکاز دولتی و چه مراکز خصوصی نیاز به نیروهای متخصص و با تجربه هستند و به راحتی این نیرو را می پذیرند. درآمد مهندسین پزشکی متفاوت است و بستگی به توانایی های خود فرد دارد. اما می توانند با افزایش توانایی خود حقوق خود را افزایش دهند و در مراکز معتبر تر مشغول به کار شوند.
رشته مهندسی پزشکی جزو رشته هایی است که به راحتی می توان بورسیه آن را کسب کرد. دانشگاه های خارج از کشور طرفدار دانشجویانی هستند که علاقه به ادامه تحصیل در این رشته را دارند. کشور هایی که می توانند مقصد خوبی برای مهندسان پزشکی شود انگلستان، آمریکا و گرجستان است. اگر قصد انتخاب این رشته را دارید باید بدانید آینده ای روشن در پیش دارید.