افرادی که قصد ادامه تحصیل در کشور های خارجی را دارند به دنبال بورسیه تحصیلی هستند. زیرا با کمک بورسیه تحصیلی می توانند تحصیلی رایگان و یا کم هزینه را در کشور های خارجی تجربه کنند. کسانی که قصد ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری و یا بالاتر را دارند، بورسیه تحصیلی انتخاب خوبی برای آن ها است به خصوص اگر از نظر مالی جزو اقشار متوسط و یا ضعیف جامعه باشند.
اما موضوع مهمی که همه دانشجویان با آن رو به رو می شوند، این است که بورسیه تحصیلی چیست و چگونه برای آن اقدام کنیم؟ به چه کسانی تعلق می گیرد؟ شرایط ثبت نام برای اخذ بورسیه تحصیلی چیست ؟ و ... در ادامه این مقاله قصد داریم تا شما را با بورسیه تحصیلی به طور کامل آشنا کنیم.
بورس تحصیلی کمک های مالی است که از طرف دانشگاه، دولت، افراد خیر و موسسات خیریه به دانشجویانی که دارای شرایط مورد قبول هستند، داده می شود. در واقع دانشجویی که موفق به دریافت بورسیه تحصیلی می شود، کمک هزینه ای برای تحصیل خود دریافت می کند که نیازی به باز پرداخت این هزینه های دریافت شده ندارد. به همین خاطر شرایط دریافت بورسیه تحصیلی کمی دشوار است. اگر دانشجویی بتواند بورس تحصیلی دریافت کند، اصطلاحا می گوییم که بورسیه تحصیلی شده است.
بورسیه تحصیلی اکثرا در مقاطع ارشد و دکتری به دانشجویان اعطا می شود. اما اگر داوطلبی شرایط مورد نظر کشور مقصد را داشته باشد می تواند برای دریافت بورسیه تحصیلی در مقطع کارشناسی اقدام کند. اگر به دنبال بورسیه تحصیلی هستید، از کشورهایی تحقیقات خود را شروع کنید که توسعه یافته باشند. زیرا این کشور ها با کاهش جمعیت رو به رو هستند به همین دلیل به راحتی نیروی انسانی جذب می کنند.
هزینه های تحصیل در کشور های خارج بسیار زیاد است. همین موضوع سبب می شود تا تعداد افرادی که متقاضی تحصیل با بورسیه تحصیلی در کشور های خارج هستند زیاد باشد. به طور کلی بورسیه تحصیلی به دو گروه تقسیم می شود. افرادی که موفق به دریافت بورسیه نوع اول می شوند نیاز به انجام هیچ فعالیتی ندارند و کمک هزینه به آن ها پرداخت می شود. اما دسته دوم در کنار تحصیل خود باید فعالیت های جانبی انجام دهند.
بیشتر بخوانید : تحصیل در کانادا | بهترین مقصد برای تحصیل
به طور کلی بورسیه تحصیلی به دو دسته اصلی تقسیم می شود. در دسته اول دانشجویان نیازی به انجام فعالیت خاصی ندارند و بورسیه را دریافت می کنند. در دسته دوم دانشجو موظف است در کنار تحصل فعالیت های جانبی را نیز انجام دهد. در ادامه این دو دسته بورسیه تحصیلی را توضیح خواهیم داد.
این بورسیه خود به چند دسته تقسیم می شود. به دسته اول این بورسیه فول فاند (Full Fund) گویند، در این حالت دانشگاه مقصد تمام هزینه های تحصیلی و زندگی دانشجو را پرداخت می کند. این به این معنی است که دانشجو به هیچ پشتوانه مالی دیگری نیاز ندارد. به همین دلیل است که متقاضیان این نوع بورس بسیار زیاد هستند و رقابت سنگینی برای دریافت بورسیه فول فاند به خصوص در دانشگاه های درجه یک وجود دارد. در بورسیه فول فاند دانشجو نیاز به انجام فعالیت های جانبی نخواهد داشت.
دسته دوم بورسیه ای است که بخشی از مبلغ تحصیل فرد به او پرداخت می شود و یا از شهریه تحصیلش کم می شود. در این بورسیه که Portal Fund نام دارد، هزینه های زندگی بر عهده خود فرد است و تنها درصدی از هزینه های تحصیل اش کم می شود. این بورسیه هم طرفداران زیادی دارد و اکثرا افرادی که موفق به دریافت فول فاند نشده اند در این گروه قرار دارند که دارای رزومه های قوی و سابقه تحصیلی عالی هستنند.
غیر از این دو دسته اصلی، بورس های دیگری نیز وجود دارند. این بورس ها دارای مدت زمان خاصی هستند. مثلا دانشگاه به مدت یکسال دانشجو را بورسیه می کند و دانشجو بعد از تمام شدن زمان بورسیه اش باید برای تمدید آن اقدام کند. اما باید در نظر داشت که دانشجویانی که موفق به کسب بورسیه می شوند، نیازی نیست هزینه و یا کمک هزینه ای که دریافت کرده اند را برگدانند یا در ازای آن کاری انجام دهند.
در ادامه به بررسی اصلی ترین بورس هایی می پردازیم که نیازی به انجام فعالیت خاصی در ازای اخذ آن ها نیست.
بیشتر بخوانید : تحصیل در آلمان | قطب صنعت جهان
این نوع بورس، بورسیه ای تشویقی است و برای ادامه تحصیل به دانشجویان داده می شود. فلوشیپ به افرادی با شرایط خاص داده می شود. همچنین این بورس دارای مدت زمان است که بعد از اتمام زمانش در صورتی که دانشجو شرایط مورد نیازش را داشت باید برای تمدید آن به دانشگاه مراجعه کند.
فلوشیپ تحصیلی یک موقعیت عالی است که علاوه بر هزینه های تحصیلی، هزینه های زندگی دانشجو را نیز شامل می شود. این بورس برای همه رشته ها و مقاطع تحصیلی از سوی دانشگاه در نظر گرفته می شود اما برای مقطع دکتری تعداد آن بیشتر از سایر مقاطع است.
امتیازی ویژه برای دانشجویان است که بیشتر به دانشجویان مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد اختصاص داده می شود. این بورس یک امتیاز تشویقی برای دانشجویان است که فقط مختص به شهریه است. در تحصیل رایگان قسمتی و یا همه شهریه دانشگاه برای دانشجو حذف می شود و هزینه ای برای زندگی به دانشجویان پرداخت نمی شود. به همین دلیل است که این بورس تشویقی برای دانشجویان محسوب می شود.
همان طور که از اسمش پیداست، معنای این بورسیه جایزه یا پاداش است. این بورسیه مستقیما به حساب خود دانشجو واریز می شود، بر خلاف بقیه بورس ها که از شهریه دانشگاه کم می شود و به حساب دانشگاه واریز می شود. بعضی اوقات نیز این بورسیه به صورت غیر نقدی در نظر گرفته می شود مثلا به صورت بن کتاب، هزینه شرکت در کنفرانس های بین المللی و ...
بیشتر بخوانید : سیستم آموزشی انگلستان
از قوانین دریافت این بورسیه این است که دانشجو موظف به انجام فعالیت های جانبی در کنار تحصیل خود است. در غیر این صورت دانشجو از این بورسیه حذف خواهد شد. در ادامه می توانید با انواع این بورسیه به طور کامل آشنا شوید.
این بورسیه یا scholarship به دانشجویان مستعد تعلق میگیرد و هدف از بورسیه عادی تشویق این افراد است. افرادی که برای دریافت این بورسیه اقدام می کنند باید شرایط تحصیلی عالی داشته باشند. از موارد مهمی که در این بورسیه باید به آن اشاره کرد معدل ترم دانشجو است. وظایفی که به عهده دانشجویان بورسیه عادی است عبارتند از : نمره دادن، تصحیح کردن برگه های امتحانی، رفع مشکلات درسی سایر دانشجو ها و غیره.
دستیار تدریس کسی است که از طرف استاد مشخص می شود و در برگزاری کلاس های رفع اشکال، تصحیح برگه های امتحانی و سایر مواردی که استاد مربوطه به آن می گوید کمک می کند. اصولا کسی که به عنوان TA انتخاب می شود از پرداخت هزینه های تحصیلی، خوابگاه و ... معاف می شود. اما در کشور آمریکا بعضی از دانشگاه ها هستند که علاوه بر معاف کردن دانشجو از هزینه های تحصیلی، حقوق هم به او پرداخت می کنند که می تواند هزینه های زندگی اش را تامین کند. این موضوع که میزان پرداختی چقدر باشد و به چه صورت باشد را دانشگاه مقصد و مسئولین مربوطه اش تعیین می کنند.
دانشجویی که دستیار تحقیق می شود موظف است تا در کنار استاد خود به تحقیق و مطالعه بپردازد ( مشابه با رشته تخصصی استاد اش ). به این شخص که دستیار تحقیق یا دستیار آزمایشگاه می گویند حقوق نیز پرداخت می شود. این حقوق از طرف استاد و یا از طریق دانشگاه پرداخت می شود.
زمانی که دانشجویی در دوران تحصیل خود در دانشگاه و یا خارج از دانشگاه ( موسسات خارج از دانشگاه ) مشغول به کار پاره وقت شود و حقوق دریافت کند کارآموزی گویند. حقوق کارآموزی، حقوق نسبتا کمی است. اما همین حقوق پایین هم بیشتر از هزینه های تحصیل دانشجو است. همینطور حقوقی که دانشجویان از کارآموزی دریافت می کنند از دستیار تحقیق و یا دستیار تدریس نیز بیشتر است.
برای اینکه بتوانید بورسیه تحصیلی شوید باید شرایط خاص آن را داشته باشید. این شرایط با توجه به کشور و دانشگاه مقصد متفاوت است. اما بورسیه های تحصیلی دارای یک سری شرایط یکسان هستند که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم.
توجه داشته باشید اگر با استادی از قبل آشنا هستید و با او کار های تحقیقاتی را انجام داده اید می توانید از طریق معرفی استاد به راحتی پذیرش دریافت کنید. نکته دیگری که دانشگاه مقصد به آن توجه می کند، سن است. زیرا آن ها به دنبال افراد جوان تر و فعال می باشند.
بهتراست بلافاصله بعد از مقطع تحصیلی به دنبال بورسیه شدن بروید. و اگر بین دو مقطع فاصله افتاده است این فاصله را با انجام تحقیقات و پژوهش های مرتبط پر کنید.
بعد از بررسی شرایط مورد نیاز برای کسب بورسیه و جمع آوری موارد گفته شده زمان آن است تا با مراحل دریافت بورسیه آشنا شوید. در این بخش با تمامی مراحل اخذ بورسیه آشنا شوید.
در مرحله اول برای اینکه وارد مراحل دریافت بورسیه شوید باید دانشگاه مقصد خود را انتخاب کنید. در انتخاب دانشگاه به سراغ دانشگاه هایی بروید که در حوزه تخصصی شما فعالیت می کنند. همیشه دانشگاه مقصدتان را زیر نظر داشته باشید تا در اولین زمانی که نیاز به نیروی تخصصی در حوزه شما داشت، درخواست خود را برایشان ارسال کنید.
معمولا در سایت رسمی دانشگاه ها اگر تخصص جدیدی بخواهند اعلام می کنند. همچنین شرایط دقیق بورسیه های ارائه شده و اقامت در سایت های دانشگاه ها موجود است. به همین دلیل معتبر ترین سایت برای آشنایی با شرایط بورسیه، سایت رسمی دانشگاهی است که قصد دریافت بورسیه تحصیلی در آن را دارید.
برای اینکه بتوانید به سرعت بورسیه دانشگاه مقصدتان را پیدا کنید، بهتر است تا به صورت مداوم سایت دانشگاه مقصدتان را زیر نظر داشته باشید. سایت های دیگری نیز وجود دارند که می توانید برای پیدا کردن بورسیه و آگاهی از انواع بورس ها به این سایت ها مراجعه کنید. سایت scholarshipportal.com از جمله این سایت هاست؛ که کاملا به روز است و فرصت های بورسیه تحصیلی هر روز را معرفی می کند.
بعد از پیدا کردن بورسیه از دانشگاه مورد نظر، نوبت آن است که درخواست خود را برای دانشگاه ارسال کنید. بعد از اتمام تکمیل فرم درخواست منتظر دریافت پاسخ از دانشگاه باشید. اگر دانشگاه با درخواست شما موافقت کرد زمان آن است که رزومه ای عالی بنویسید.
حتما مد نظر داشته باشید که این رزومه باید به زبان انگلیسی باشد. نوشتن رزومه ای قوی و بی عیب یکی از نکات حائز اهمیت در دریافت بورسیه است و به شما کمک می کند تا بتوانید شانس خود را برای گرفتن این بورسیه بالا ببرید. در این مرحله رزومه بیانگر شما و قابلیت های شماست پس در نوشتن آن دقت کنید. بعد از ارسال رزومه منتظر پاسخ نهایی از دانشگاه مقصد باشید.
بعد از اینکه پاسخ را از دانشگاه دریافت کردید و درخواست شما مورد قبول واقع شده بود، زمان آن رسیده تا مدارک خود را ارسال کنید. با توجه به لیست خواسته شده همه مدرک هایی که لازم است را تهیه کنید. نقص مدرک ممکن است برای شما مشکل ایجاد کند، پس هیچ کدام را از قلم نیندازید. اگر مدرکی در لیست هست که شما نمی توانید آن را آماده کنید، حتما با دانشگاه مقصد ارتباط برقرار کرده تا آن ها مدرک معادلی به شما معرفی کنند. در غیر این صورت بقیه مدارک را کامل بفرستید، تا در اسرع وقت آن هایی که ناقص مانده اند را به آن ها تحویل دهید.
وقت گرفتن از سفارت برای مصاحبه و دریافت ویزا پروسه ای زمان بر است. حتما برای انجام این کار برنامه ریزی درستی داشته باشید زیرا ممکن است دو سال بعد نوبت شما شود و فرصت طلایی پیش آمده برایتان از دست برود. شرایط اخذ ویزا برای کشور های مختلف متفاوت است. پس لازم است تا برای برنامه ریزی دقیق همه اطلاعات از کشور مقصد را جمع آوری کنید.
بیشتر بخوانید : آشنایی با ویزا و انواع آن
بعد از اینکه با موفقیت همه مراحل را سپری کردید نوبت مهاجرت می شود. بعد از مهاجرت به کشور مقصد، به دانشگاهی که توانستید بورسیه آن را بگیرید رفته و مراحل حضوری ثبت نام خود را انجام دهید.
دریافت بورسیه تحصیلی کار دشواری است و مراحل آن نیز نیازمند صبر زیادی است. قبل از اینکه تصمیم به دریافت بورسیه تحصیلی و ورود به روند مهاجرت تحصیلی بگیرید، لازم است تا با سختی های این راه آشنا شوید. وقتی تصمیم قطعی و منطقی بگیرید سختی های راه را می پذیرید و در طول سپری کردن این مراحل خسته نمی شوید. پس برای موفقیت در این راه آگاهانه و منطقی پیش بروید و عجولانه حرکت نکنید.